Tải Đồ án tốt nghiệp: Công tác đoán đọc điều vẽ ảnh hàng không phục vụ thành lập bản đồ địa hình tỷ lệ 1:10000 – Download File Word, PDF

Lêi nãi ®Çu

B¶n ®å cã mét vai trß rÊt quan träng trong nghiªn cøu khoa häc
vµ ®îc sö dông réng r·i trong c¸c ngµnh kinh tÕ quèc d©n vµ quèc
phßng. Nã lµ tµi liÖu c¬ b¶n kh«ng thÓ thiÕu ®îc trong ngµnh kinh tÕ
quèc d©n, trong lÜnh vùc khoa häc kü thuËt. Nã võa lµ c¬ së võa lµ
c«ng cô vµ kÕt qu¶ trong thiÕt kÕ, quy ho¹ch toµn bé nÒn kinh tÕ
cña ®Êt níc.
Trong giai ®o¹n hiÖn nay, viÖc thùc hiÖn chiÕn lîc c«ng nghiÖp
ho¸ – hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc cña §¶ng ta ®Ò ra ngµy cµng ®Èy m¹nh
trªn ph¹m vi toµn quèc. B¶n ®å ®Þa h×nh lµ tµi liÖu cÇn cã tríc tiªn vµ
cÇn thiÕt, nhÊt lµ t¹i c¸c vïng kinh tÕ träng ®iÓm, c¸c khu c«ng
nghiÖp ®Çu mèi thuû lîi, thuû ®iÖn ®Ó kh¶o s¸t, thiÕt kÕ quy ho¹ch
sö dông ®Êt. V× vËy c«ng t¸c thµnh lËp b¶n ®å ®Þa h×nh lµ c«ng
viÖc mang tÝnh cÊp b¸ch hiÖn nay.
§Ó thµnh lËp b¶n ®å ®Þa h×nh ngêi ta cã thÓ sö dông nhiÒu
ph¬ng ph¸p kh¸c nhau, tuy nhiªn phæ biÕn nhÊt hiÖn nay vÉn lµ ph-
¬ng ph¸p thµnh lËp b¶n ®å b»ng ¶nh hµng kh«ng. Trong quy tr×nh
c«ng nghÖ cña ph¬ng ph¸p nµy th× c«ng t¸c ®o¸n ®äc ®iÒu vÏ lµ mét
c«ng ®o¹n quan träng.
HiÓu ®îc tÇm quan träng vµ cÊp thiÕt cña viÖc thµnh lËp b¶n
®å ®Þa h×nh hiÖn nay, ®îc sù ®ång ý cña Bé m«n ®o ¶nh vµ viÔn
th¸m – Khoa Tr¾c ®Þa -Trêng §¹i häc Má – §Þa ChÊt, em ®· chän
thùc hiÖn ®Ò tµi tèt nghiÖp:
“C«ng t¸c ®o¸n ®äc ®iÒu vÏ ¶nh hµng kh«ng phôc vô thµnh
lËp b¶n ®å ®Þa h×nh tû lÖ 1:10000 ”
Môc ®Ých: NhËn xÐt ®¸nh gi¸ vÞ trÝ, nhiÖm vô vµ tÇm quan
träng cña c«ng t¸c ®o¸n ®äc ®iÒu vÏ trong quy tr×nh c«ng nghÖ thµnh

SV thùc hiÖn: NguyÔn Trung Khiªm 1 Líp: Tr¾c ®ÞaB – K51

lËp b¶n ®å ®Þa h×nh b»ng ¶nh hµng kh«ng; kh¸i qu¸t ho¸ ®îc c«ng
t¸c ®o¸n ®äc ®iÒu vÏ ®Þa h×nh. Tõ ®ã x¸c ®Þnh néi dung, ph¬ng ¸n
kinh tÕ, kü thuËt tèi u phï hîp víi ®iÒu kiÖn thùc tiÔn nh»m thµnh lËp
b¶n ®å ®Þa h×nh tû lÖ 1:10000.
Yªu cÇu: Kh¶o s¸t, thiÕt kÕ vµ ®o¸n ®äc ®iÒu vÏ trong phßng
còng nh ngoµi trêi ®Ó thµnh lËp b¶n ®å ®Þa h×nh tû lÖ 1:10000.

SV thùc hiÖn: NguyÔn Trung Khiªm 2 Líp: Tr¾c ®ÞaB – K51

Néi dung ®å ¸n gåm 3 ch¬ng
Ch¬ng I: B¶n ®å ®Þa h×nh vµ c¸c ph¬ng ph¸p thµnh lËp b¶n
®å ®Þa h×nh
Ch¬ng II: C«ng t¸c ®o¸n ®äc ®iÒu vÏ .
Ch¬ng III: Thùc nghiÖm.
Qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®Ò tµi em ®· ®îc sù gióp ®ì nhiÖt t×nh cña
thÇy gi¸o –Th.s TrÇn Trung Anh cïng toµn thÓ c¸c thÇy c« trong bé
m«n ®o ¶nh vµ viÔn th¸m vµ c¸c b¹n ®ång nghiÖp kÕt hîp víi sù cè
g¾ng cña b¶n th©n ®Õn nay em ®· hoµn thµnh b¶n ®å ¸n nµy, nhng
do thêi gian thùc hiÖn ®Ò tµi cßn h¹n hÑp vµ tr×nh ®é b¶n th©n cßn
h¹n chÕ nªn kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt. V× vËy em rÊt mong
nhËn ®îc nh÷ng ®ãng gãp quý b¸u tõ phÝa c¸c thÇy c« gi¸o trong bé
m«n vµ c¸c b¹n ®ång nghiÖp ®Ó ®Ò tµi ®îc trän vÑn h¬n.

SV thùc hiÖn: NguyÔn Trung Khiªm 3 Líp: Tr¾c ®ÞaB – K51

CH¦¥NG I

B¶N §å §ÞA H×NH Vµ C¸C PH¦¥NG PH¸P THµNH LËP

B¶N §å §ÞA H×NH

1.1. Kh¸i qu¸t Vµ môc ®Ých cña b¶n ®å ®Þa h×nh

1.1.1. Kh¸i qu¸t vÒ b¶n ®å ®Þa h×nh
B¶n ®å ®Þa h×nh lµ lo¹i b¶n ®å thÓ hiÖn mét c¸ch cã chän läc
c¸c ®èi tîng tù nhiªn vµ nh©n t¹o cã trªn mÆt ®Êt theo mét tû lÖ nhÊt
®Þnh. C¸c yÕu tè néi dung c¬ b¶n cña b¶n ®å ®Þa h×nh ®îc biÓu
thÞ trªn b¶n ®å b»ng c¸c ký hiÖu quy íc hiÖn hµnh.
Møc ®é chi tiÕt biÓu thÞ néi dung cña b¶n ®å phô thuéc vµo tû
lÖ vµ môc ®Ých sö dông cña b¶n ®å. C¸c yÕu tè quan träng cÇn chó
ý khi sö dông b¶n ®å ®Þa h×nh lµ néi dung, tû lÖ, líi chiÕu, thêi gian
thµnh lËp hay hiÖn chØnh.
C¸c b¶n ®å ®Þa h×nh ë nh÷ng d·y tû lÖ: 1: 500, 1: 1.000, 1:
2.000, 1: 5.000, 1: 10.000, 1: 25.000, 1: 50.000 vµ 1: 100.000 ®îc gäi
lµ hÖ thèng b¶n ®å ®Þa h×nh c¬ së. Trong ®ã nh÷ng b¶n ®å ë d·y tû
lÖ: 1: 500, 1: 1.000, 1: 2.000, 1: 5.000 lµ hÖ thèng b¶n ®å ®Þa h×nh
tû lÖ lín, nh÷ng b¶n ®å ë d·y tû lÖ: 1: 10.000, 1: 25.000 lµ hÖ thèng
b¶n ®å ®Þa h×nh tû lÖ trung b×nh, nh÷ng b¶n ®å tû lÖ 1: 50.000 vµ
1: 100.000 lµ hÖ thèng b¶n ®å ®Þa h×nh tû lÖ nhá.

1. 1. 2. Môc ®Ých sö dông vµ c¸c yªu cÇu cña b¶n ®å ®Þa h×nh
B¶n ®å ®Þa h×nh (B§§H) ®îc sö dông rÊt réng r·i trong nhiÒu
ngµnh nghÒ, nhiÒu lÜnh vùc kh¸c nhau. C¸c tæ chøc kinh tÕ kh¸c
nhau th× sö dông B§§H ë gãc ®é kh¸c nhau. ë møc ®é chi tiÕt kh¸c

SV thùc hiÖn: NguyÔn Trung Khiªm 4 Líp: Tr¾c ®ÞaB – K51

nhau cña mçi lo¹i B§§H sÏ ®¸p øng tõng nhu cÇu kh¸c nhau cho môc
®Ých sö dông.
C¸c B§§H tû lÖ lín phôc vô trùc tiÕp cho c¸c c«ng t¸c quy ho¹ch
vµ thiÕt kÕ chi tiÕt, cô thÓ:
– C¸c b¶n ®å ®Þa h×nh 1: 2.000 ®îc dïng ®Ó thiÕt kÕ kü thuËt,
thiÕt kÕ chi tiÕt mÆt b»ng vµ chuyÓn thiÕt kÕ ra thùc ®Þa cho c¸c
c«ng tr×nh c«ng nghiÖp, d©n dông…, lËp b¶n vÏ thi c«ng cho hÖ
thèng tíi tiªu b»ng thiÕt bÞ ngÇm, thiÕt kÕ x©y dùng c¸c tuyÕn kªnh
®µo, c¸c tuyÕn ®êng giao th«ng ë nh÷ng vïng cã ®Þa h×nh vµ ®Þa
chÊt phøc t¹p. B¶n ®å ®Þa h×nh tû lÖ 1: 1.000, 1: 500 dïng ®Ó thiÕt
kÕ chØ ®¹o thi c«ng c¸c c«ng tr×nh ë khu vùc cha x©y dùng vµ ®Ó
®o vÏ hoµn c«ng c¸c c«ng tr×nh.
Yªu cÇu vÒ néi dung cña c¸c b¶n ®å ë d·y tû lÖ nµy ph¶i rÊt
®Çy ®ñ vµ râ rµng, c¸c ®èi tîng ®Þa vËt thêng ®îc biÓu thÞ theo tû
lÖ vµ ®óng ký hiÖu quy íc. §é chÝnh x¸c cña b¶n ®å rÊt cao.
– B¶n ®å ®Þa h×nh 1: 5.000 ®îc dïng ®Ó thµnh lËp tæng b×nh
®å thµnh phè, khu c«ng nghiÖp, quy ho¹ch mÆt b»ng cho khu vùc
cha x©y dùng, thiÕt kÕ c¸c c«ng tr×nh d¹ng th¼ng, lËp thiÕt kÕ kü
thuËt cho hÖ thèng tíi tiªu trong khu vùc cã diÖn tÝch nhá, cã ®Þa
h×nh phøc t¹p.
C¸c B§§H tû lÖ trung b×nh vµ nhá thêng phôc vô cho c¸c c«ng
t¸c quy ho¹ch, thiÕt kÕ ë møc ®é réng h¬n.
– B¶n ®å ®Þa h×nh 1: 10.000 ®îc sö dông réng r·i trong ph¸t
triÓn kinh tÕ còng nh trong qu©n sù.
+ VÒ mÆt kinh tÕ: Nã ®îc dïng lµm quy ho¹ch ruéng ®Êt, ®iÒu
tra thæ nhìng, thiÕt kÕ hÖ thèng tíi tiªu ë vïng t¬ng ®èi b»ng ph¼ng,
chän vÞ trÝ ®Ëp níc thiÕt kÕ s¬ bé hÖ thèng ®Çu mèi c«ng tr×nh,
x¸c ®Þnh diÖn tÝch vµ khèi lîng hå chøa…, dïng ®Ó th¨m dß vµ quy
ho¹ch tæng thÓ c¸c vïng kho¸ng s¶n, tiÕn hµnh kh¶o s¸t thiÕt kÕ c¸c

SV thùc hiÖn: NguyÔn Trung Khiªm 5 Líp: Tr¾c ®ÞaB – K51

tuyÕn giao th«ng, dïng ®Ó quy ho¹ch qu¶n lý c¸c lo¹i rõng, quy ho¹ch
tæng thÓ viÖc x©y dùng thµnh phè, khu c«ng nghiÖp.
+ VÒ mÆt qu©n sù: Dïng ®Ó nghiªn cøu ®Þa h×nh, tæ chøc líi
ho¶ lùc. ChØ huy qu©n ®éi t¸c chiÕn ë vïng d©n c lín. ThiÕt kÕ vµ
x©y dùng c¸c hÖ thèng phßng thñ, x©y dùng s©n bay, c¸c c«ng tr×nh
vµ môc tiªu qu©n sù kh¸c.

– B¶n ®å ®Þa h×nh 1: 25.000 ®îc sö dông
+ VÒ kinh tÕ: Sö dông kh¶o s¸t quy ho¹ch ph©n vïng kinh tÕ,
quy ho¹ch ruéng ®Êt trong ph¹m vi réng lín, nghiªn cøu ph©n bæ thæ
nhìng vµ c©y trång, thiÕt kÕ c¸c hå chøa níc, quy ho¹ch chung cho
khu vùc th¨m dß vïng má, dïng ®Ó chän lùa c¸c tuyÕn ®êng s¾t, « t«,
®êng thuû…
+ VÒ mÆt qu©n sù: Dïng cho nghiªn cøu nhËn ®Þnh t×nh
h×nh, lËp kÕ ho¹ch vµ chØ huy chiÕn ®Êu,®o nèi ®Þa h×nh, x¸c
®Þnh môc tiªu ph¸o kÝch, thiÕt kÕ x©y dùng c¸c c«ng tr×nh quèc
phßng.
– C¸c b¶n ®å ®Þa h×nh 1: 50.000, 1:100.000 ®îc sö dông trong
nhiÒu ngµnh kinh tÕ quèc d©n, dïng trong c«ng t¸c kh¶o s¸t s¬ bé
trong ph¹m vi réng lín, trong quy ho¹ch l·nh thæ vµ tæ chøc c¸c vïng
kinh tÕ träng ®iÓm, dïng nghiªn cø vÒ mÆt ®Þa chÊt, thuû v¨n cña
mét vïng réng lín. B¶n ®å 1: 100000 cßn lµ c¬ së ®Þa lý ®Ó thµnh
lËp c¸c b¶n ®å chuyªn ®Ò tû lÖ lín vµ trung b×nh nh b¶n ®å ®Þa
chÊt, b¶n ®å thæ nhìng.
Nh÷ng yªu cÇu c¬ b¶n cña néi dung c¸c B§§H ë nh÷ng d·y tû lÖ
nµy lµ ph¶i thÓ hiÖn trung thùc, râ rµng, dÔ ®äc, cho phÐp ®Þnh h-
íng nhanh chãng ë thùc ®Þa, c¸c yÕu tè biÓu thÞ trªn b¶n ®å cÇn
ph¶i ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c ®¹t yªu cÇu quy ®Þnh cña quy ph¹m ®o vÏ vµ

SV thùc hiÖn: NguyÔn Trung Khiªm 6 Líp: Tr¾c ®ÞaB – K51

ký hiÖu B§§H tû lÖ t¬ng øng, hiÖn hµnh. Møc ®é chi tiÕt cña néi
dung b¶n ®å ph¶i phï hîp víi môc ®Ých sö dông vµ ®Æc ®iÓm khu
vùc.

1.2. c¬ së to¸n häc cña b¶n ®å ®Þa h×nh.
C¬ së to¸n häc cña b¶n ®å ®Þa h×nh bao gåm: tû lÖ, phÐp
chiÕu, hÖ thèng to¹ ®é, c¬ së tr¾c ®Þa, sù ph©n m¶nh vµ bè côc
cña b¶n ®å.

1.2.1. Tû lÖ
Tû lÖ cña b¶n ®å x¸c ®Þnh møc ®é thu nhá cña bÒ mÆt tr¸i
®Êt khi biÓu thÞ lªn b¶n ®å. Nã lµ tû sè gi÷a chiÒu dµi mét ®o¹n
th¼ng trªn b¶n ®å vµ chiÒu dµi cña ®o¹n th¼ng ®ã ngoµi thùc ®Þa.
Cã 3 h×nh thøc thÓ hiÖn trªn b¶n ®å:
– Tû lÖ sè. VÝ dô: 1: 10.000.
– Tû lÖ ch÷. VÝ dô: “1 cm b¶n ®å b»ng 100m thùc ®Þa”.
– Tû lÖ thíc. Gåm thíc tû lÖ xiªn vµ thíc tû lÖ th¼ng.
– Trªn b¶n ®å ®Þa h×nh thêng thÓ hiÖn c¶ ba lo¹i tû lÖ trªn.
VÒ hÖ thèng tû lÖ b¶n ®å ®Þa h×nh th× níc ta còng dïng c¸c
d·y tû lÖ nh hÇu hÕt c¸c níc kh¸c trªn thÕ giíi, gåm c¸c tû lÖ 1: 200, 1:
500, 1: 1.000, 1: 2.000, 1: 5.000, 1: 10.000, 1: 25.000, 1: 50.000,1:
100.000 vµ tû lÖ nhá h¬n.Tû lÖ cña b¶n ®å ®Þa h×nh chñ yÕu ®îc
x¸c ®Þnh tuú thuéc vµo môc ®Ých sö dông b¶n ®å vµ ®Æc ®iÓm
khu ®o. Yªu cÇu thiÕt kÕ quy ho¹ch cµng chi tiÕt, ®Þa h×nh, ®Þa vËt
hay c¸c c«ng tr×nh cÇn x©y dùng cµng phøc t¹p th× yªu cÇu vÒ tû lÖ
cña b¶n ®å cµng lín.

1.2.2. PhÐp chiÕu
PhÐp chiÕu b¶n ®å lµ mét quy luËt to¸n häc cña sù hiÓn thÞ
bÒ mÆt Elipxoid (hoÆc mÆt cÇu) cña tr¸i ®Êt trªn bÒ mÆt ph¼ng.

SV thùc hiÖn: NguyÔn Trung Khiªm 7 Líp: Tr¾c ®ÞaB – K51

Trong thùc tÕ cã rÊt nhiÒu phÐp chiÕu kh¸c nhau vµ ®îc ph©n
thµnh nhiÒu lo¹i nh: phÐp chiÕu ®ång gãc, phÐp chiÕu ®ång diÖn
tÝch, phÐp chiÕu tù do, hoÆc phÐp chiÕu h×nh nãn, phÐp chiÕu
h×nh trô,… Mçi lo¹i phÐp chiÕu chØ phï hîp cho tõng ®Æc ®iÓm l·nh
thæ cña mçi quèc gia vµ tuú thuéc vµo lo¹i b¶n ®å mµ ta cÇn thµnh
lËp.
B¶n ®å ®Þa h×nh ViÖt Nam ®îc thµnh lËp trªn mÆt ph¼ng tõ
h×nh chiÕu h×nh trô ngang Gauss – Kriuger vµ phÐp chiÕu h×nh trô
ngang UTM. Ngµy nay níc ta ®ang thèng nhÊt sö dông líi chiÕu VN –
2000 cho toµn l·nh thæ ViÖt Nam.
PhÐp chiÕu Gauss- Kruger lµ phÐp chiÕu h×nh trô ngang ®ång
gãc, l©ý h×nh chiÕu kinh tuyÕn gi÷a mói lµm trôc X vµ lÊy h×nh
chiÕu cña xÝch ®¹o lµm trôcY, nã øng dông cho tõng mói chiÕu 6 0
hoÆc 30 cña mÆt ph¼ng Elipxoid. §Æc ®iÓm c¬ b¶n cña phÐp
chiÕu Gauss – Kriuger lµ
+ Lµ phÐp chiÕu ®ång gãc, t¹i mäi ®iÓm trÞ sè biÕn d¹ng vÒ
gãc = 0
+ Kinh tuyÕn gi÷a lµ ®êng th¼ng vµ lµ trôc ®èi xøng
+ Kinh tuyÕn gi÷a kh«ng cã biÕn d¹ng vÒ ®é dµi tøc lµ hÖ sè
biÕn d¹ng ®é dµi theo kinh tuyÕn K0 = 1
+ BiÕn d¹ng chiÒu dµi vµ diÖn tÝch t¨ng tõ kinh tuyÕn gi÷a vÒ
hai kinh tuyÕn biªn vµ gi¶m tõ xÝch ®¹o vÒ hai cùc
+ Líi chiÕu UTM lµ mét trêng hîp ®Æc biÖt cña líi chiÕu Gauss
– Kriuger, líi chiÕu Gass – Kriuger cã k0 = 1, líi chiÕu UTM cã k0 =
0.9999 cho mói 30 vµ cã k0 = 0.9996 cho mói chiÕu 60 biÕn d¹ng
chiÒu dµi cña líi chiÕu UTM ph©n bè ®Òu trªn toµn mói chiÕu, xuÊt
hiÖn c¶ phÇn ©m vµ phÇn d¬ng.
+ Líi chiÕu VN – 2000 ®îc x©y dùng phï hîp víi l·nh thæ ViÖt
Nam , líi chiÕu täa ®é ph¼ng quèc gia ViÖt Nam lµ líi chiÕu chuÈn

SV thùc hiÖn: NguyÔn Trung Khiªm 8 Líp: Tr¾c ®ÞaB – K51

quèc tÕ vÒ mói chiÕu, kinh tuyÕn trung ¬ng, ph©n m¶nh b¶n ®å lÊy
theo hÖ thèng hiÖn hµnh cã ghi thªm danh ph¸p quèc tÕ.

1.2.3. HÖ thèng to¹ ®é
C¸c hÖ thèng to¹ ®é thêng dïng trong tr¾c ®Þa bao gåm: HÖ
to¹ ®é ®Þa lý, hÖ to¹ ®é vu«ng gãc Gauss- Kriuger, hÖ to¹ ®é vu«ng
gãc quy íc, hÖ to¹ ®é cùc vµ ®é cao.
HÖ thèng to¹ ®é trªn b¶n ®å ®îc biÓu thÞ b»ng m¹ng líi to¹ ®é
®îc dùng theo phÐp chiÕu cña b¶n ®å. HÖ thèng m¹ng líi to¹ ®é lµ c¬
së ®Ó thµnh lËp c¸c b¶n ®å vµ ®Ó tiÕn hµnh c¸c c«ng t¸c ®o ®¹c
kh¸c trªn b¶n ®å.
B¶n ®å ®Þa h×nh ë níc ta tríc ®©y ®îc thµnh lËp trªn c¬ së hÖ
to¹ ®é HN –72. HiÖn nay Bé Tµi nguyªn M«i trêng (tríc kia lµ Tæng
côc §Þa chÝnh ) thèng nhÊt sö dông hÖ to¹ ®é VN – 2000 vµ hÖ ®é
cao Hßn DÊu – H¶i Phßng lµm c¬ së cho viÖc thµnh lËp b¶n ®å c¸c
lo¹i.

1.2.4. C¬ së tr¾c ®Þa
C¬ së tr¾c ®Þa ®Ó thµnh lËp b¶n ®å ®Þa h×nh bao gåm:

1.2.4.1. KÝch thíc Elipxoid
HiÖn nay theo quyÕt ®Þnh cña thñ tíng chÝnh phñ sè:
83/2000/Q§ – TTg ngµy 12 th¸ng 7 n¨m 2000 th× kÓ tõ ngµy
12/08/2000 níc ta sö dông HÖ quy chiÕu vµ HÖ to¹ ®é quèc gia míi:
VN- 2000 thay thÕ HÖ quy chiÕu vµ HÖ to¹ ®é quèc gia Hµ Néi
1972. HÖ quy chiÕu vµ HÖ to¹ ®é quèc gia VN- 2000 cã c¸c tham sè
chÝnh nh sau:
a. Elipxoid quy chiÕu WGS- 84 cã:
+ B¸n trôc lín: a = 6378137,000 m.
+ §é dÑt f = 1: 298.257223563.

SV thùc hiÖn: NguyÔn Trung Khiªm 9 Líp: Tr¾c ®ÞaB – K51

+ Tèc ®é quay quanh trôc w = 7292115.10 -11 radian/s.
VÞ trÝ Elipxoid quy chiÕu quèc gia: Elipxoid WGS- 84 toµn cÇu
®îc x¸c ®Þnh vÞ trÝ (®Þnh vÞ) phï hîp víi l·nh thæ ViÖt Nam trªn c¬
së sö dông c¸c ®iÓm GPS cã ®é cao thuû chuÈn ph©n bè ®Òu trªn
l·nh thæ.
b. §iÓm gèc to¹ ®é quèc gia: §iÓm N00 ®Æt t¹i ViÖn nghiªn cøu
®Þa chÝnh thuéc Bé Tµi nguyªn vµ M«i trêng.
c. Líi to¹ ®é ph¼ng c¬ b¶n: Líi chiÕu h×nh trô ngang ®ång gãc
UTM quèc tÕ.
d. Chia mói vµ ph©n m¶nh hÖ thèng b¶n ®å c¬ b¶n: Theo hÖ
thèng líi chiÕu UTM quèc tÕ, danh ph¸p tê b¶n ®å theo hÖ thèng
hiÖn hµnh cã chó thÝch danh ph¸p UTM quèc tÕ.

1.2.4.2. Líi khèng chÕ c¬ b¶n nhµ níc
– Líi tam gi¸c vµ ®êng chuyÒn h¹ng I, II, III, IV.
– Líi ®é cao h¹ng I, II, III, IV.

1.2.4.3. Líi khèng chÕ c¬ së (líi t¨ng dµy)
– Líi gi¶i tÝch vµ ®êng chuyÒn cÊp 1, 2.
– Líi ®é cao kü thuËt.

1.2.4.4. Líi khèng chÕ ®o vÏ
– Líi tam gi¸c nhá, ®êng chuyÒn kinh vÜ vµ giao héi mÆt
ph¼ng.
– Líi ®é cao kinh vÜ, ®é cao lîng gi¸c.

1.2.5. Sù ph©n m¶nh vµ ®¸nh sè b¶n ®å ®Þa h×nh

B¶n ®å ®Þa h×nh ®îc thµnh lËp trªn tõng vïng réng lín vµ phñ
kh¾p toµn quèc nªn tiÖn cho viÖc ®o vÏ, qu¶n lý vµ sö dông ta cÇn
ph¶i ph©n m¶nh vµ ®¸nh sè m¶nh.

SV thùc hiÖn: NguyÔn Trung Khiªm 10 Líp: Tr¾c ®ÞaB – K51

Sù ph©n m¶nh vµ ®¸nh sè m¶nh b¶n ®å lµ dùa vµo mét hÖ
thèng ký hiÖu riªng biÖt ®èi víi tõng khu vùc, cho tõng lo¹i tû lÖ vµ
tõng m¶nh b¶n ®å. Ký hiÖu riªng cña mçi m¶nh b¶n ®å gäi lµ danh
ph¸p (sè hiÖu) cña m¶nh b¶n ®å ®ã.

C¬ së cña sù ph©n m¶nh vµ ®¸nh sè c¸c m¶nh b¶n ®å ®Þa
h×nh lµ dùa theo c¸c ®êng kinh tuyÕn vµ c¸c ®êng vÜ tuyÕn. Tríc hÕt
lµ sù ph©n m¶nh vµ ®¸nh sè m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 1000000, sau ®ã
c¸c m¶nh b¶n ®å ®Þa h×nh cã tû lÖ lín h¬n sÏ ®îc ph©n m¶nh vµ
®¸nh sè dùa trªn c¬ së cña sù ph©n m¶nh vµ ®¸nh sè cña b¶n ®å
®Þa h×nh 1: 1.000.000.

1.2.5.1. Sù ph©n m¶nh vµ ®¸nh sè cña b¶n ®å ®Þa h×nh 1:
1.000.000
C¸c b¶n ®å ®Þa h×nh 1: 1.000.000 ®îc ph©n m¶nh vµ ®¸nh sè
thèng nhÊt trªn toµn thÕ giíi.
Theo c¸c kinh tuyÕn c¸ch nhau mét hiÖu ®é kinh ∆λ = 60, ngêi
ta chia bÒ mÆt tr¸i ®Êt ra c¸c mói 6 0 vµ ®îc ®¸nh dÊu lÇn lît b»ng c¸c
ch÷ sè ¶ RËp tõ 1 ®Õn 60 b¾t ®Çu tõ kinh tuyÕn 180 0 theo chiÒu ng-
îc kim ®ång hå (tõ T©y sang §«ng).
MÆt kh¸c theo c¸c vÜ tuyÕn c¸ch nhau mét hiÖu ®é vÜ ∆ϕ = 40
chia bÒ mÆt tr¸i ®Êt thµnh c¸c ®ai 40 b¾t ®Çu tõ xÝch ®¹o vÒ hai
cùc. C¸c ®ai ®îc ®¸nh dÊu lÇn lît b»ng ch÷ c¸i La tinh tõ A ®Õn V.
Nh vËy bÒ mÆt tr¸i ®Êt ®îc chia ra thµnh c¸c h×nh thang cã
kÝch thíc 40 x 60. Mçi h×nh thang nh vËy nã biÓu thÞ trän vÑn 1 m¶nh
b¶n ®å ®Þa h×nh 1: 1000000. Danh ph¸p cña tê b¶n ®å nµy lµ sù
biÓu thÞ gi÷a ch÷ c¸i tªn ®ai vµ sè hiÖu cña mói chia nh trªn.
VÝ dô: Danh ph¸p cña tê b¶n ®å 1: 1.000.000 lµ: F – 48.

SV thùc hiÖn: NguyÔn Trung Khiªm 11 Líp: Tr¾c ®ÞaB – K51

1.2.5.2. Sù ph©n m¶nh, ®¸nh sè cña b¶n ®å ®Þa h×nh 1: 100.000
M¶nh b¶n ®å 1: 1.000.000 chia thµnh 12 hµng x 12 cét theo
kinh ®é vµ vÜ ®é, ®îc 144 m¶nh b¶n ®å tû lÖ 1: 100.000, ®¸nh dÊu
b»ng c¸c ch÷ sè ¶ RËp tõ 1 ÷ 144 lÇn lît tõ tr¸i sang ph¶i, tõ trªn
xuèng díi. Danh ph¸p cña m¶nh 1: 100.000 bao gåm danh ph¸p m¶nh
1: 1.000.000 kÌm theo sè thø tù cña m¶nh chia ®ã.
VÝ dô: F – 48 – 50.
B¶n ®å 1: 100.000 lµ c¬ së ®Ó ph©n m¶nh vµ ®¸nh sè c¸c b¶n
®å tû lÖ lín h¬n.

1.2.5.3. Ph©n m¶nh, ®¸nh sè b¶n ®å ®Þa h×nh 1: 50.000
Chia m¶nh 1: 100.000 thµnh 4 m¶nh tû lÖ 1: 50.000 vµ ®îc
®¸nh dÊu b»ng ch÷ c¸i: A, B, C, D theo nguyªn t¾c nh trªn. Danh ph¸p
cña m¶nh 1: 50.000 bao gåm danh ph¸p m¶nh 1: 100.000 cïng víi c¸c
ch÷ c¸i t¬ng øng ë trªn.
VÝ dô: F – 48 – 50 – A.

1.2.5.4. Ph©n m¶nh, ®¸nh sè b¶n ®å ®Þa h×nh 1: 25.000
Chia m¶nh 1: 50.000 thµnh 4 phÇn sÏ nhËn ®îc 4 m¶nh tû lÖ 1:
25.000 vµ ®îc ®¸nh dÊu b»ng ch÷ viÕt thêng a, b, c, d. Danh ph¸p cña
m¶nh b¶n ®å 1: 25.000 lµ danh ph¸p cña m¶nh b¶n ®å 1: 50.000
ghÐp víi dÊu hiÖu ®· ®¸nh dÊu m¶nh 1: 25.000 t¬ng øng.
VÝ dô: F – 48 -50 -A- a.

1.2.5.5. Ph©n m¶nh, ®¸nh sè b¶n ®å ®Þa h×nh 1: 10.000

Chia m¶nh 1: 25.000 thµnh 4 m¶nh tû lÖ 1: 10.000 vµ ®¸nh sè
1, 2, 3, 4. Danh ph¸p cña m¶nh 1: 10.000 gåm danh ph¸p m¶nh 1:
25.000 ghÐp víi sè thø tù cña m¶nh 1: 10.000 t¬ng øng.

VÝ dô: F – 48 – 50 – A – a – 1.

SV thùc hiÖn: NguyÔn Trung Khiªm 12 Líp: Tr¾c ®ÞaB – K51

1.2.5.6. Ph©n m¶nh, ®¸nh sè b¶n ®å 1: 5.000
M¶nh b¶n ®å 1: 5.000 ®îc chia tõ m¶nh b¶n ®å 1: 100.000 theo
vÜ ®é lµ 16 hµng vµ theo kinh ®é lµ 24 cét thµnh 384 m¶nh tû lÖ 1:
5.000, ®îc ®¸nh sè thø tù tõ tr¸i qua ph¶i tõ trªn xuèng díi b¾ ®Çu tõ 1
÷ 384.
Danh ph¸p m¶nh b¶n ®å 1: 5.000 bao gåm danh ph¸p cña m¶nh
1: 100.000 ®em chia cïng víi sè thø tù cña m¶nh chia 1: 5.000 ®îc ®Ó
trong ngoÆc ®¬n.
VÝ dô: F – 48 – 50 -(100).

1.2.5.7. Ph©n m¶nh, ®¸nh sè b¶n ®å 1: 2.000
Chia m¶nh b¶n ®å 1: 5.000 thµnh 3 hµng 2 cét ®îc 6 m¶nh tû lÖ
1: 2.000, c¸c m¶nh chia ®îc ®¸nh dÊu b»ng c¸c ch÷ thêng: a, b, c, d,
e, f.
Danh ph¸p m¶nh 1: 2.000 gåm danh ph¸p cña m¶nh 1: 5.000
kÌm theo dÊu hiÖu cña m¶nh chia t¬ng øng. Trong ®ã sè thø tù cña
m¶nh 1: 5.000 vµ dÊu hiÖu cña m¶nh chia 1: 2.000 ®îc cïng ®Ó trong
dÊu ngoÆc ®¬n.
VÝ dô: F – 48 – 50 – (100-a).
– C¸c b¶n ®å tû lÖ lín h¬n ®îc chia theo líi « vu«ng.

1.2.6. Bè côc cña b¶n ®å
Bao gåm sù tr×nh bµy khung, c¸c néi dung trong vµ ngoµi
khung, sù ®Þnh híng cña b¶n ®å vµ c¸ch bè trÝ l·nh thæ trong khung.
Khung b¶n ®å bao gåm khung trong vµ khung ngoµi. Khung
trong cña b¶n ®å ®Þa h×nh ®îc t¹o bëi 2 kinh tuyÕn biªn vµ 2 vÜ
tuyÕn biªn. T¹i 4 gãc khung cã ghi râ to¹ ®é ®Þa lý ϕ, λ. Ngoµi ra cßn
cã khung ®é phót gi©y c¸ch khung trong vÒ phÝa ngoµi 0,6mm (®èi
víi b¶n ®å 1: 10.000 ÷ 1: 25.000).

SV thùc hiÖn: NguyÔn Trung Khiªm 13 Líp: Tr¾c ®ÞaB – K51

Bªn trong khung trong cña b¶n ®å lµ sù thÓ hiÖn néi dung b¶n
®å vµ m¹ng líi to¹ ®é vu«ng gãc.
C¸c néi dung tr×nh bµy bªn ngoµi khung b¶n ®å bao gåm: Danh
ph¸p, tªn m¶nh, tªn khu vùc ®o vÏ, ghi chó tû lÖ, gi¶i thÝch ký hiÖu …

1. 3. Néi dung cña b¶n ®å ®Þa h×nh

C¸c néi dung c¬ b¶n cÇn thÓ hiÖn trªn b¶n ®å ®Þa h×nh bao
gåm c¸c yÕu tè sau:
– §iÓm khèng chÕ tr¾c ®Þa.
– §iÓm d©n c.
– C¸c ®èi tîng kinh tÕ, v¨n ho¸, x· héi.
– M¹ng líi giao th«ng vµ c¸c thiÕt bÞ phô thuéc.
– M¹ng líi thuû hÖ vµ c¸c c«ng tr×nh phô thuéc.
– D¸ng ®Êt vµ chÊt ®Êt.
– Líp phñ thùc vËt.
– §Þa giíi, ranh giíi hµnh chÝnh – chÝnh trÞ vµ têng rµo.
– §Þa danh vµ c¸c ghi chó cÇn thiÕt kh¸c.
TÊt c¶ c¸c ®èi tîng nãi trªn ®îc thÓ hiÖn trªn B§§H víi ®é chi tiÕt
cao vµ ®îc ghi chó vÒ c¸c ®Æc trng chÊt lîng vµ sè lîng.
Ngoµi ra khi sö dông B§§H th× viÖc ®Þnh híng cã ý nghÜa rÊt
quan träng. Do vËy c¸c vËt ®Þnh híng còng lµ yÕu tè tÊt yÕu cña néi
dung b¶n ®è ®Þa h×nh.
♦ §Þa vËt ®Þnh híng.
Lµ ®Þa vËt dÔ dµng nhËn biÕt ngoµi thùc ®Þa, nã cho phÐp
x¸c ®Þnh ®îc vÞ trÝ nhanh chãng vµ chÝnh x¸c trªn b¶n ®å. C¸c vËt
®Þnh híng cã thÓ lµ: toµ th¸p , nhµ thê, c©y ®éc lËp, ng· t ®êng…
♦ §iÓm khèng chÕ tr¾c ®Þa.

SV thùc hiÖn: NguyÔn Trung Khiªm 14 Líp: Tr¾c ®ÞaB – K51

§èi víi b¶n ®å ®Þa h×nh tû lÖ 1:10.000 vµ lín h¬n th× nãi chung
c¸c ®iÓm khèng chÕ tr¾c ®Þa cã ch«n mèc cè ®Þnh ph¶i biÓu thÞ
lªn b¶n ®å.
Trªn c¸c b¶n ®å ®Þa h×nh tû lÖ 1: 25.000 ®Õn 1: 100.000 biÓu
thÞ c¸c ®iÓm cña m¹ng líi tr¾c ®Þa nhµ níc h¹ng I, II, III, IV, c¸c ®iÓm
®êng chuyÒn vµ ®iÓm thuû chuÈn.
♦ §iÓm d©n c.
D©n c lµ mét trong nh÷ng yÕu tè quan träng nhÊt cña b¶n ®å
®Þa h×nh. Khi thÓ hiÖn c¸c ®iÓm d©n c trªn b¶n ®å ®Þa h×nh ph¶i
gi÷ ®îc ®Æc trng cña chóng vÒ quy ho¹ch vµ cÊu tróc.
B¶n ®å tû lÖ cµng lín th× sù biÓu thÞ c¸c ®iÓm d©n cµng chi
tiÕt. C¸c ®iÓm d©n c ®îc ®Æc trng bëi kiÓu c tró, sè ngêi vµ ý nghÜa
hµnh chÝnh, chÝnh trÞ cña nã, nh: c¸c thµnh phè, c¸c kiÓu d©n c
thµnh phè, kiÓu d©n c n«ng th«n. KiÓu d©n c ®îc thÓ hiÖn trªn b¶n
®å ®Þa h×nh b»ng kiÓu ghi chó tªn cña nã.
Trªn b¶n ®å tû lÖ 1:10.000 vµ 1: 25.000 c¸c ®iÓm d©n c ®îc
biÓu thÞ b»ng ký hiÖu quy íc ®èi víi c¸c ng«i nhµ vµ c¸c vËt kiÕn tróc
riªng biÖt, nhng trong ®ã ®· cã sù lùa chän nhÊt ®Þnh.
♦ C¸c ®èi tîng kinh tÕ, v¨n ho¸ x· héi.
C¸c c«ng tr×nh c«ng céng ph¶i biÓu thÞ tÝnh chÊt kinh tÕ, v¨n
ho¸ x· héi cña chóng nh: nhµ m¸y, nhµ thê, UBND, chïa , bu ®iÖn,
nghÜa trang, tîng ®µi, trêng häc, bÖnh viÖn, c¸c ®êng d©y ®iÖn cao
thÕ – h¹ thÕ, ®êng d©y th«ng tin…
Nãi chung c¸c ®èi tîng kinh tÕ, v¨n ho¸ x· héi khi biÓu thÞ ph¶i
cã sù lùa chän tuú theo tû lÖ b¶n ®å; u tiªn biÓu thÞ c¸c ®èi tîng cã ý
nghÜa lÞch sö, v¨n ho¸ hoÆc ý nghÜa ph¬ng vÞ. Ghi chó chiÒu cao
cho c¸c ®èi tîng tõ 15 m trë lªn vµ ghi chó riªng nÕu cã.
♦ §êng giao th«ng vµ c¸c thiÕt bÞ phô thuéc.

SV thùc hiÖn: NguyÔn Trung Khiªm 15 Líp: Tr¾c ®ÞaB – K51

HÖ thèng giao th«ng bao gåm c¸c lo¹i: §êng s¾t, ®êng « t«, ®-
êng ®Êt, ®êng mßn, ®êng bê ruéng vµ c¸c s©n bay, bÕn tµu thuyÒn,
bÕn ®ß, bÕn phµ…
– C¸c thiÕt bÞ phô thuéc gåm c¸c lo¹i cÇu, cèng b¾c qua ®êng.
C¸c cÇu « t« qua ®êng ®Òu ph¶i ghi chó vËt liÖu lµm cÇu, träng t¶i
cÇu, chiÒu dµi, chiÒu réng, ghi chó ®Çy ®ñ tªn riªng nÕu cã.
Trªn c¸c b¶n ®å tû lÖ 1: 10.000 vµ lín h¬n ph¶i biÓu thÞ tÊt c¶
m¹ng líi giao th«ng vµ c¸c ®èi tîng liªn quan.
Trªn c¸c b¶n ®å tû lÖ 1: 25.000 vµ nhá h¬n th× sù biÓu thÞ hÖ
thèng ®êng giao th«ng cã sù chän läc lÊy bá kh¸i qu¸t cao h¬n. ¦u tiªn
chän läc theo ý nghÜa cña tõng con ®êng.
Khi biÓu thÞ hÖ thèng giao th«ng cÇn lu ý ®Õn c¸c cÊp ®êng,
c¸c ®o¹n ®êng ®¾p cao, xÎ s©u, cÇu cèng, vµ híng ®i tiÕp theo.
§èi víi ®êng s¾t khi biÓu thÞ cÇn ph©n lo¹i ®é réng ®êng ray
vµ lu ý ®Õn c¸c ®èi tîng liªn quan nh: nhµ ga, nhµ tuÇn phßng…
§èi víi ®êng « t« cÇn thÓ hiÖn chÊt liÖu r¶i mÆt, ®é réng lßng
®êng vµ tªn ®êng b»ng ghi chó.
♦ Thuû hÖ vµ c¸c c«ng tr×nh phô thuéc.
C¸c yÕu tè thuû hÖ ®îc biÓu thÞ chi tiÕt trªn b¶n ®å ®Þa h×nh,
gåm ®êng bê, ®êng mÐp níc cña biÓn, hå, s«ng ngßi, kªnh, m¬ng,
r¹ch… Khi biÓu thÞ cÇn t¸ch biÖt ®êng bê, ®êng mÐp níc.
Tuú theo tû lÖ cña b¶n ®å vµ ®é réng cña s«ng, hå, kªnh, m-
¬ng… mµ ta thÓ hiÖn nã b»ng nÐt ®«i hay nÐt ®¬n.
Trªn b¶n ®å biÓu thÞ tÊt c¶ c¸c con s«ng cã chiÒu dµi tõ 1 cm
trë lªn. §é réng, ®é s©u, ®é cao mùc níc cña s«ng ®îc tÝnh b»ng mÐt
vµ ®îc biÓu thÞ b»ng ghi chó. Ph¶i x¸c ®Þnh vµ biÓu thÞ chÊt liÖu
®¸y, híng níc ch¶y.
Ngoµi c¸c yÕu tè thuû hÖ chÝnh nªu trªn, trªn b¶n ®å ®Þa h×nh
cßn thÓ hiÖn c¸c nguån níc tù nhiªn vµ nh©n t¹o nh giÕng níc, m¹ch

SV thùc hiÖn: NguyÔn Trung Khiªm 16 Líp: Tr¾c ®ÞaB – K51

níc… vµ c¸c ®èi tîng liªn quan nh: tr¹m b¬m, m¸ng dÉn níc, cèng, c¸c
lo¹i ®ª, ®Ëp…

♦ D¸ng ®Êt vµ chÊt ®Êt.
§Þa h×nh ®îc thÓ hiÖn lªn b¶n ®å b»ng ®êng b×nh ®é. Nh÷ng
yÕu tè d¸ng ®Êt mµ ®êng b×nh ®é kh«ng thÓ hiÖn ®îc th× thÓ hiÖn
b»ng ký hiÖu riªng vµ ghi chó.
T¹i nh÷ng ®iÓm ®Æc trng cña ®Þa h×nh nh: ®Ønh nói, yªn
ngùa, lßng ch¶o, thung lòng, ng· ba ®êng, ch©n vËt ®Þnh híng… cÇn
ph¶i ghi chó ®iÓm ®é cao ®Ó t¨ng cêng cho biÓu thÞ ®Þa h×nh.
T¹i nh÷ng n¬i ®Þa h×nh phøc t¹p nÕu ®êng b×nh ®é c¬ b¶n
kh«ng ®ñ m« t¶ th× cã thÓ sö dông c¸c lo¹i ®êng b×nh ®é nöa
kho¶ng cao ®Òu, ®êng b×nh ®é phô, vµ ký hiÖu ®Þa h×nh kh¸c.
VÒ lo¹i ®Êt vµ chÊt ®Êt trªn b¶n ®å ®Þa h×nh ®îc biÓu thÞ
theo tr¹ng th¸i bÒ mÆt vµ ph©n ra c¸c lo¹i: ®¸, sái, c¸t, bïn, sÐt. Cßn
c¸c yÕu tè kh¸c biÓu thÞ theo yªu cÇu cô thÓ.
♦ Thùc vËt.
§èi víi th¶m thùc vËt ph¶i ®iÒu tra biÓu thÞ chÝnh x¸c nh: lo¹i
rõng, c©y c«ng nghiÖp, c©y n«ng nghiÖp, rau mµu vµ c¸c lo¹i cá…
C©y vµ côm c©y ®éc lËp ph¶i ®o ®é cao, ®êng kÝnh th©n c©y vµ
biÓu thÞ ®Çy ®ñ ë c¸c tû lÖ b¶n ®å.
Ranh giíi cña c¸c khu thùc phñ ®îc biÓu thÞ b»ng c¸c ®êng
chÊm, ë diÖn tÝch bªn trong ®êng viÒn th× vÏ c¸c ký hiÖu quy íc ®Æc
trng cho tõng lo¹i thùc vËt. Khi biªn vÏ thùc vËt ph¶i lùa chän vµ kh¸i
qu¸t; viÖc chän läc thêng dùa theo tiªu chuÈn kÝch thíc vµ diÖn tÝch
nhá nhÊt cña c¸c ®êng viÒn ®îc thÓ hiÖn trªn b¶n ®å.
♦ §Þa giíi, ranh giíi têng rµo.

SV thùc hiÖn: NguyÔn Trung Khiªm 17 Líp: Tr¾c ®ÞaB – K51

Trªn c¸c b¶n ®å ®Þa h×nh khi thÓ hiÖn ®Þa giíi hµnh chÝnh
th× ngoµi ®êng biªn giíi quèc gia cßn ph¶i biÓu thÞ ®Çy ®ñ ®Þa giíi
hµnh chÝnh cña c¸c cÊp.
C¸c ®êng ranh giíi ph©n chia hµnh chÝnh ®ßi hái ph¶i thÓ hiÖn
râ rµng chÝnh x¸c theo hå s¬ ®Þa giíi hµnh chÝnh (theo c¸c tµi liÖu
chÝnh thøc cña nhµ níc). C¸c mèc ®Þa giíi khi ®o vÏ ph¶i x¸c ®Þnh
chÝnh x¸c vµ vÏ ®óng vÞ trÝ. §êng ranh giíi hµnh chÝnh cÊp cao ®îc
thay thÕ cho ®êng ranh giíi hµnh chÝnh cÊp thÊp vµ ph¶i ®îc khÐp
kÝn.
Ranh giíi thùc vËt vµ ranh giíi c¸c ®Þa vËt kh¸c ph©n ra lo¹i
chÝnh x¸c vµ kh«ng chÝnh x¸c. ThÓ hiÖn b»ng ký hiÖu t¬ng øng.
♦ §Þa danh vµ c¸c ghi chó kh¸c.
Tªn gäi vïng d©n c ph¶i ®îc ®iÒu tra t¹i UBND c¸c ®Þa ph¬ng.
Tªn s«ng, nói, c¸c di tÝch v¨n ho¸… ph¶i biÓu thÞ theo c¸ch gäi phæ
th«ng, l©u ®êi cña nh©n d©n ®Þa ph¬ng.
Trªn c¸c b¶n ®å ®Þa h×nh tÊt c¶ c¸c ghi chó b»ng ch÷ hay b»ng
sè ph¶i theo kiÓu ch÷ vµ kÝch cì tiªu chuÈn ®· quy ®Þnh.
Kho¶ng c¸ch gi÷a ghi chó vµ ký hiÖu ®îc quy ®Þnh trong quy
ph¹m vµ ký hiÖu hiÖn hµnh.
TÊt c¶ c¸c ghi chó b»ng sè, ph©n sè ®Òu viÕt song song víi
khung Nam b¶n ®å ( trõ ghi chó sè tÇng nhµ, sè ®êng b×nh ®é, ®-
êng d©y, sè èng dÉn, tªn ®êng, tªn s«ng suèi…). Víi ®é réng, ®é s©u
vµ chÊt ®¸y cña s«ng suèi th× ghi vµo bªn trong lßng s«ng däc theo
ký hiÖu mòi tªn ®é réng, ®é s©u ®Æt t¹i n¬i ®o nÕu s«ng suèi ®ñ
réng; c¸c trêng hîp kh¸c ®Æt song song víi khung Nam b¶n ®å.

1. 4. §é chÝnh x¸c cña b¶n ®å ®Þa h×nh.
Trªn b¶n ®å ®Þa h×nh, chñ yÕu ®îc thÓ hiÖn 3 néi dung c¬
b¶n lµ: VÞ trÝ c¸c ®iÓm khèng chÕ tr¾c ®Þa; vÞ trÝ cïng c¸c th«ng

SV thùc hiÖn: NguyÔn Trung Khiªm 18 Líp: Tr¾c ®ÞaB – K51

tin vÒ néi dung cña ®iÓm ®Þa vËt; sù biÓu thÞ ®Þa h×nh b»ng ®êng
b×nh ®é vµ ®iÓm ghi chó ®é cao, ®iÓm ®Æc trng ®Þa h×nh. §é
chÝnh x¸c cña viÖc thÓ hiÖn 3 néi dung trªn sÏ quyÕt ®Þnh ®é chÝnh
x¸c cña b¶n ®å ®Þa h×nh.
Quy ph¹m ®o vÏ b¶n ®å ®Þa h×nh quy ®Þnh: Sai sè giíi h¹n vÞ
trÝ ®iÓm khèng chÕ mÆt ph¼ng cña líi khèng chÕ ®o vÏ sau b×nh
sai so víi ®iÓm khèng chÕ tr¾c ®Þa cÊp cao gÇn nhÊt kh«ng vît qu¸
0,2mm ë vïng quang ®·ng vµ 0,3mm ë vïng rËm r¹p (tÝnh theo tû lÖ
b¶n ®å).
Sai sè giíi h¹n cña ®iÓm khèng chÕ ®é cao ®o vÏ sau b×nh sai
so víi ®é cao cña mèc ®é cao gÇn nhÊt kh«ng vît qu¸ 1/5 kho¶ng cao
®Òu c¬ b¶n ë vïng ®ång b»ng vµ 1/3 kho¶ng cao ®Òu c¬ b¶n ë vïng
nói.
§é chÝnh x¸c vÞ trÝ mÆt b»ng c¸c ®iÓm ®Þa vËt ®îc ®Æc trng
bëi sai sè trung b×nh vÞ trÝ ®iÓm cña chóng so víi ®iÓm khèng chÕ
®o vÏ gÇn nhÊt ( ®iÓm khèng chÕ mÆt ph¼ng). Ngêi ta thêng quy
®Þnh sai sè nµy kh«ng lín qu¸ 0,5mm trªn b¶n ®å víi c¸c ®Þa vËt chñ
yÕu, râ nÐt hoÆc ®èi víi khi thµnh lËp b¶n ®å ë vïng ®ång b»ng,
vïng ®åi. Vµ sai sè nµy kh«ng vît qu¸ 0,7mm trªn b¶n ®å ®èi víi c¸c
®Þa vËt thø yÕu cã ®êng viÒn kh«ng râ rµng hoÆc lµ ®èi víi khi
thµnh lËp b¶n ®å ë vïng nói, nói cao.
§èi víi c¸c khu vùc Èn khuÊt, ®Çm lÇy… c¸c sai sè biÓu thÞ
d¸ng ®Êt nãi trªn ®îc phÐp t¨ng lªn 1,5 lÇn.

1. 5. C¸c ph¬ng ph¸p thµnh lËp b¶n ®å ®Þa h×nh

Cã 3 ph¬ng ph¸p thµnh lËp b¶n ®å ®Þa h×nh

SV thùc hiÖn: NguyÔn Trung Khiªm 19 Líp: Tr¾c ®ÞaB – K51

1. 5.1. §o trùc tiÕp ngoµi thùc ®Þa

1.5.1.1. Ph¬ng ph¸p ®o vÏ bµn ®¹c
§îc ¸p dông ë khu vùc kh«ng lín, b»ng ph¼ng, cã ®é dèc díi 60
hoÆc khi kh«ng cã tµi liÖu bay chôp. ChuyÓn tÊt c¶ c¸c ®iÓm khèng
chÕ lªn v¸n (giÊy båi lªn nÒn cøng b»ng b¶n kÏm, gç hoÆc nh«m) sau
®ã tiÕn hµnh ®o vÏ. §o chi tiÕt trªn tr¹m m¸y ®îc tiÕn hµnh b»ng ph-
¬ng ph¸p cùc. Khi ®é dèc nhá h¬n 30 cã thÓ dïng m¸y thuû chuÈn
hoÆc tia ng¾m ngang cña m¸y bµn ®¹c ®o ®é cao cña ®iÓm mia chi
tiÕt. Khi ®o vÏ chi tiÕt ph¶i x¸c ®Þnh vµ ®a lªn b¶n vÏ ®é cao c¸c
®iÓm ®Æc trng cña ®Þa h×nh. Trªn c¬ së ®é cao cña c¸c ®iÓm mia
chi tiÕt vÏ ®êng b×nh ®é ngay t¹i thùc ®Þa.
– ¦u ®iÓm: Thao t¸c ®o vÏ ®¬n gi¶n, c¸c ®iÓm nèi Ýt bÞ nhÇm
lÉn, cã thÓ kiÓm tra sai sãt trùc tiÕp, gi¶m bít khèi lîng tÝnh to¸n….
– Nhîc ®iÓm: ChÞu ¶nh hëng cña yÕu tè thêi tiÕt, vµ cña ®Þa
h×nh, ®Þa vËt phøc t¹p dÔ bÞ h háng nÕu b¶o qu¶n kh«ng tèt, c«ng
t¸c lu tr÷ b¶n vÏ gÆp nhiÒu khã kh¨n, thêi gian ngoµi trêi chiÕm 80%
®é chÝnh x¸c kh«ng cao chØ cho phÐp ®o ë khu vùc nhá.

1.5.1.2. Ph¬ng ph¸p ®o vÏ toµn ®¹c
Thêng ®îc sö dông ®Ó ®o vÏ ë khu vùc kh«ng lín, ë khu d©n c
nhµ cao tÇng, c©y cèi che phñ nhiÒu hoÆc trêng hîp chØ ®o vÏ d¸ng
®Êt ë khu vùc ®· x©y dùng vµ khu vùc cã d¹ng dµi hÑp mµ c¸c ph¬ng
ph¸p kh¸c sö dông kh«ng kinh tÕ. M¸y ®îc sö dông ®o vÏ lµ m¸y toµn
®¹c ®iÖn tö hoÆc m¸y kinh vÜ. C¸c sè liÖu ®o gãc, kho¶ng c¸ch, ®îc
ghi vµo sæ ®o vµ vÏ s¬ ho¹ c¸c ®iÓm chi tiÕt kÌm theo. Trªn s¬ ®å
thÓ hiÖn c¸c ®iÓm ®Þnh híng, ®iÓm mia ®Æc trng ®Þa h×nh vµ c¸c
ghi chó cÇn thiÕt kh¸c. Tû lÖ s¬ ®å xÊp xØ b»ng tû lÖ b¶n ®å cÇn
®o vÏ. ViÖc tÝnh to¸n vµ triÓn c¸c ®iÓm chi tiÕt lªn v¸n vÏ ®îc thùc
hiÖn ë trong phßng.

SV thùc hiÖn: NguyÔn Trung Khiªm 20 Líp: Tr¾c ®ÞaB – K51